Transformatör veya teknik anlamda bilinen kısa adı ile trafo, elektrik akımının kullanılabilir düzeye ulaşması için işlev gerçekleştiren bir ekipmandır. Trafonun herhangi bir noktada kurulması için özel bir alan oluşturulması ve bu alan içerisinde transformatör montajı yapılması gerekir. Oluşturulan bu alan ise transformatör merkezi olarak bilinir.
Trafo, gündelik hayatta kentsel alanlarda gerek yaşam bölgelerinde gerek çalışma alanları veya sanayi bölgelerinde her zaman yer alan önemli bir teknolojidir. Günümüz teknolojisi ile üretimi gerçekleştirilen transformatörler ise değişen akım düzeyleri arasında bir dönüşüm ve kullanım özelliği oluşturur. Çünkü akım düzeyleri arasında gerçekleştirdiği transfer ve dönüşüm sayesinde elektrik enerjisinin kullanılabilir ve güvenli bir hale gelmesini sağlar.
Transformatör Merkezi Nedir?
Dünyanın bütün ülkelerinde dahili veya harici olarak elektrik enerjisi elde edilirken, sınırlar içerisine ulaşan elektrik enerjisinin kullanım noktalarına dağıtımı sağlanır. Hem yerel hem de ulusal düzeyde elektrik enerjisinin santrallerden kullanıcıya aktarılmasında da aracı görev açısından trafo merkezleri yer alır. Çoğu zaman şehir içi bölgelerde ve oteller ya da endüstriyel tesisler gibi birçok noktada bu dağıtım ve düzenleme merkezlerini görmek mümkündür.
Temel bir tanım açısından transformatör merkezi; ana hatlardan üzerine ulaşan elektrik enerjisini yüksek gerilim akımı ile alırken kullanım noktalarına düşük gerilim akımı sayesinde ulaştıran merkezlerdir. Yani elektriksel gücün kullanım noktalarına doğru düzeyde dağıtılması için kullanılan yapılardır. Tahmin edildiği üzere elektrik üretimi gerçekleştirilen santraller veya tesislerden elektrik akımı yüksek gerilim ile kentsel ve endüstriyel kullanım alanlarına ulaşır. Bu yüksek gerilim kullanılabilecek düzeyde olmadığı için transformatör merkezi düşük gerilim dönüşümünü gerçekleştirerek kullanılabilir hale getirir.
Transformatör Merkezi Nasıl Çalışır?
Ülkemiz ulusal elektrik sistemi içerisinde de yer alan transformatör merkezleri elektriği ana noktalardan alarak dönüşüm gerçekleştirmek açısından görev yerine getirir. Bazen elektrik üretildiği yerden kullanım alanına çok uzun bir mesafe ile ulaşırken bu mesafeye rağmen akım yüksek gerilim şeklinde dağıtım noktasına gelir ve trafolardan geçtikten sonra ev, ticarethane, okul, hastane veya fabrika gibi noktalara ulaşır. Ulaşım hattında akımın kullanım noktasına güvenli ve doğru değerde geçiş gerçekleştirmesi açısından da profesyonel bir sistem olarak transformatör merkezi yer alır.
Transformatör merkezi temel olarak elektriği değişen bir voltaja dönüştürür. Bilindiği üzere günümüz dünyasında evlerde veya işletmelerde kullanılan birçok elektrikli alet ve ekipman 220-240 Volt aralığında enerji ile çalışır. Buna karşın ana dağıtım şebekesinden gelen akımın çok yüksek bir gerilim değeri yer alırken, bu değere düşüş sağlanması gerekir. Transformatör merkezi bir anahtarlama işlemi gerçekleştirirken, içeriğinde önemli ekipmanlar ile voltaj dönüşümü sağlar. Genellikle düşüşten bahsedilse de bazı noktalarda akımın yükseltilmesi işlemini de gerçekleştirir.
Trafolar kendi içerisinde bir manyetik alana sahiptir ve bu alanı oluşturan iki ya da daha fazla tel bobin bulundururlar. Bu bobinde kaç kez sarım gerçekleştirildiği, voltaj dönüşümünde de elde edilebilecek sonucu değiştirir. Özellikle kullanım noktasına ve kapasiteye bağlı olarak bu teknik ayrıntı belirlenirken, nasıl bir voltaj dönüşümü yapılacağı sonucu da elde edilir. Elektriğin dağıtımı sürecinde hangi noktada bulunduklarına bağlı olarak transformatör merkezleri gerilimin kullanılır hale gelmesi için farklı hizmetler sağlayabilirler.
Transformatör merkezleri iki değişen sınıfa ayrılırlar ve daima elektrik dağıtım şebekeleri dahilinde bulunurlar. Örneğin; iletim transformatör merkezleri şehirlerde ev ve işletmelere elektrik dağıtılması için kentsel alanlarda yer alabilirler. Genellikle elektrik santrallerinden gelen elektrik enerjisi uygun voltaj seviyelerine dönüştürüldükten sonra bu transformatör merkezleri sayesinde ulaştırılır. Dağıtım transformatör merkezleri ise voltaj düşümünü gerçekleştirirken, iletim merkezlerinden gelen son akım değerlerini kontrol ederek yapılara 240 volt değerinde elektrik akımının ulaşmasını sağlarlar.
Transformatör Merkezi Nasıl Kurulur?
Elektrik enerjisinin yaşam ve çalışma alanlarına güvenilir ve sağlıklı bir şekilde dağıtılması açısından enerji iletim hatlarında transformatör merkezleri önemli bir göreve sahiptir. Bu anlamda da kullanılacakları noktalara uzun ömürlü bir şekilde hizmet edebilmeleri için doğru noktada kurulmaları ve düzenli bakımdan geçirilmeleri gerekir. Hem üretilmesi hem kurulumları hem bakımları hem de takipleri de profesyonel ekipler ve markalar tarafından firmamızın verdiği hizmetler ile benzer şekilde sağlanmalıdır.
Kentsel alanda veya kent dışında kullanılabilecek bir transformatör merkezi mutlak bir şekilde uzman bir ekip tarafından kurulur. Ekip dahilinde elektrik teknisyenleri ve mühendisler yer alırken, kurulum belirli aşamalar ile tamamlanır. Örnek olarak öncelikle doğru alanın seçilmesi ve çevre özelliklerinin gözden geçirilerek geniş bir boşluk elde edilmesi sağlanır. Kurulum alanında zemin düzeltme ve beton dökme işlemi gerçekleştirilirken, sabitleme ile transformatör merkezi tüm parçaları ile yerine kurulur.
Kurulum sağlanan transformatör merkezi mutlak bir şekilde ilk kullanım öncesinde test edilir ve son kontroller tamamlanır. Herhangi bir sorun bulunmadığında ise enerji bağlantısı sağlandıktan sonra çalışır hale getirilir. Çalışan bir merkezin ise düzenli bir şekilde bakımdan geçirilmesi ve çevre açısından güvenlik önlemlerinin alınması gerekir. Buna bağlı olarak da transformatör merkezleri özellikle kullanım bölgelerine göre değişen çeşitler ile seçilebilen sistemlerdir. Günümüzde kullanılan transformatör merkezi türleri ise aşağıdaki şekilde sayılabilir.
- Endüstriyel merkezler, genellikle fabrikalar ve üretimhaneler için özel bir şekilde üretilerek akım değerlerinin düzenlenmesi için tasarlanarak kurulur.
- Mobil trafolar ise geçici bir süre çalışma yapılan şantiye gibi noktalarda enerji dağıtımı için kullanılır.
- Güç dağıtım merkezleri ise özellikle santrallerde oluşan elektrik enerjisinin doğru bir şekilde kullanım noktalarına ulaşması için şehir şebekeleri gibi noktalarda yer alır.
- Demiryolu hatlarında özel bir şekilde ulaşım düzenlemesi için tren transformatör merkezi yer alır.
- Alt istasyon trafolar ise yüksek gerilimden gelen elektriğin düşük gerilime aktarılması için bir ara görev üstlenir.
- Transformatör merkezlerinde bulunan jeneratör gibi güç kaynaklarında yükleme açısından da özel transformatör sistemleri tercih edilebilir.
Farklı kullanım bölgelerinde değişen kapasite ve voltaj seviyelerine bağlı olarak üretimi gerçekleştirilen transformatör merkezleri her zaman yer almaktadır. Bazen açık havada bazen kapalı noktalarda kullanılabilecek çeşitleri ile transformatör merkezi her zaman özel olarak tasarlanabilir ve kurulum yapılabilir. Profesyonel bir üretim ve profesyonel bir kullanım ile düzenli bakım için AR Elektrik transformatör merkezi hizmetlerinden yararlanmayı da tercih edebilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
Transformatör merkezi nedir?
Transformatör merkezi; ana hatların üzerinde oluşan elektrik enerjisini yüksek gerilim akımıyla alırken, kullanım noktalarına düşük gerilim akımı sağlayan yapılardır.
Transformatör nedir ne işe yarar?
Transformatör, yüksek gerilimli elektriği, düşük gerilimli duruma dönüştürerek kullanıcıya iletilmesini sağlayan elektrik elemanıdır.
Transformatör nerede bulunur?
Transformatörler; özellikle enerji santralleri başta olmak üzere alternatif akımın kullanıldığı hemen her yerde bulunur.
Transformatör nasıl çalışır?
Transformatör elektromanyetik indüksiyonu ve karşılıklı endüktansı kullanarak güç seviyesinde gerekli ayarlamaları yapar.
Transformatörler hangi akımla çalışır?
Transformatörler, alternatif akım devrelerinde kullanılırlar. Frekans değeri değişmeden, akım ve gerilim değerlerinde istenen değişiklikler yapılır.
Transformatör trafo mu?
Transformatör kısaca trafo alarak bilinir. Trafolar, alternatif akımı bir voltajdan diğerine değiştirir.
Transformatör nedir çalışma prensibi?
Transformatör, iki ve ikiden fazla devrelerin arasındaki enerji aktarımını elektromanyetik indüksiyonla sağlar. Alternatif akım devrelerinde çalışan bu sistemler, frekans değeri değişmeden gerilim ve akım değerinin istenen düzeye gelmesini sağlar.
Transformatör neden doğru akımla çalışmaz?
Transformatörler alternatif akımın manyetik alan oluşturması ve diğer sargıda gerilim indüklemesi prensibiyle çalışırlar. Doğru akımda sabit manyetik alan oluştuğu için transformatörler bu akımla çalışmazlar.
