Gerilim ya da halk arasında bilinen tabir ile voltaj, alçak veya yüksek gerilim arasında orta gerilim düzeyinde de kullanılabilen bir yapıya sahiptir. Orta gerilim, bir gerilim oranı olarak, elektrik enerjisi için gerçekleştirilen dağıtım işlemlerinde kullanılan yöntemlerden birisidir. Genel çerçevede ise orta gerilim kaç volt sorusu açısından 1000 V üzerinde dağıtım şebekelerinde çok sık kullanılan gerilim değerini ifade eder.
Orta Gerilim Kaç Volt?
Orta gerilim, Türkiye standartlarında 1000 V üzerindeki gerilim değerini ifade ederken, 35.000 V değere kadar ulaşabilen bir yapıya sahiptir. Genel olarak yüksek gerilim ile alçak gerilim şebekeleri arasında bir bağlantı oluşturabilmek için iki düzey arasında kullanılabilmektedir.
Bilindiği üzere elektrik santralleri, dağıtım şebekeleri veya üretim tesislerinden çıkış gerçekleştiren elektrik enerjisi, genellikle doğru akım (DC) veya alternatif akım (AC) sayesinde şebekede dolaşım gerçekleştirir. Bu dolaşım sonrasında yüksek gerilim yani 35.000 V üzerindeki gerilim değeri kullanıcıya bu değer ile ulaşamayacağı için alçak gerilime dönüş gerçekleştirmesi gerekir. Örneğin; bir semt içerisindeki trafoya yüksek gerilim hatlar üzerinden ulaşırken, trafodan kullanıcıya ulaşan elektrik enerjisi alçak gerilime dönüşür. Bu gerilime dönüşmeden öncesinde de trafo gibi merkezlerde orta gerilim yer alır.
Orta gerilim standart olarak kurum ve tesisler gibi noktalarda kullanılacak şekilde Türkiye Elektroteknik Komitesi tarafından belirlenmiş değerlere sahiptir. Net bir şekilde 1000 Volt ile 35.000 Volt arasında bir gerilim değerini ifade etse de uluslararası çerçevede aşamaları arasında aşağıdaki değerler de bulunmaktadır.
- 10.000 Volt (Türkiye’de bu aşama 6,3 kV)
- 15.000 Volt (Türkiye’de bu aşama 15 kV)
- 20.000 Volt (Türkiye’de bu aşama 33 kV)
Akım türü alternatif akım(AC) ise bu akım türünde 1.000-15.000 Volt arasındaki değerler orta gerilim olarak görülürken; doğru akım(DC) yönteminde ise 1.500-30.000 volt arasındaki değerler yine orta gerilim olarak kabul edilir.
Orta gerilim yüksek voltaj ile düşük voltaj şebekelerini birbirine bağlayacak şebekeler oluşturularak kullanılır. Yüksek gerilim elektrik enerjisi hiçbir işleme maruz kalmadan dağıtım şebekelerine gönderildikten sonra güvenlik ve izolasyon sağlamak gerçekten çok zordur. Bu neden ile yüksek gerilim şebekelerinde bazı işlemler gerçekleştirilerek sabit değerler elde edilir ve enerji ulaşımı orta gerilim şebekeleri üzerinden gerçekleştirilir. Genel olarak küçük kentlerde ve sanayi bölgelerinde elektrik enerjisinin sağlıklı ve güvenilir şekilde iletilmesi için orta gerilim hatları görev alır.
Orta Gerilim Nerelerde Kullanılır?
Yoğun bir şekilde elektrik enerjisi kullanımı ihtiyacı bulunan enerji santralleri, hastaneler, üniversite kampüsleri ve sanayi tesisleri gibi yapılarda orta gerilim çok sık kullanılır. Hatta bilhassa yüksek enerjiye ihtiyacı duyulan ve kesintisiz enerji akışına ihtiyaç duyan yapılarda da orta gerilim kullanılabilir.
Orta gerilim ev kullanıcısı yani günlük şehir hayatı kullanıcısı için çok yüksek bir voltaj değeri ortaya koyarken, bu akım değerleri genellikle şehir içindeki enerji dağıtımında ve altyapıda daha yaygın kullanılmaktadır. Örnek olarak şehir içerisinde liman, büyük yapılar, metro veya havalimanı işletmelerinde bu gerilim değeri büyük bir avantaj sağlar. Çünkü güvenilir ve kesintisiz bir enerji akışı elde edilmesine yardımcı olurken, yüksek bir performans ile kullanım imkanı elde edilir.
Kullanım alanlarında orta gerilim için kurulan sistemler elektrik enerjisini yüksek voltajdan düşük voltaja geçiş gerçekleştirirken, güvenli bir şekilde dağıtabilen ve dönüştürebilen sistemlerdir. Temel çerçevede elektrik enerjisi bir orta gerilim trafosu vasıtasıyla uygun voltaja dönüştürüldükten sonra pano üzerinden kontrol sağlanır ve enerji en uygun koşullarda kullanım noktasına aktarılır. Örneğin; bugün sanayi tesislerinde yer alan bazı motorlar ve ekipmanlar ev kullanıcısının yeterli bulduğu 220-380 V aralığındaki değerlerden çok daha yüksek değerlerde elektrik enerjisine ihtiyaç duyduğu için orta gerilim ile elektrik iletimi oluşturulabilir.
Özellikle kent yaşamı açısından bakıldığında elektrik enerjisi son kullanıcıya yani ev ve işletme kullanıcısına çok düşük bir voltaj ile ulaştırılır. Çünkü bilindiği üzere bugün özellikle evlerde kullanılan elektrikli aletler ve cihazlar genel olarak 220 V gibi bir enerji değeri ile çalışır. Enerji dağıtım şebekelerinden çıkış gerçekleştiren yüksek gerilim ise orta ve düşük voltaj ile kullanıcıya aktarılırken, özellikle endüstriyel tesislerde ve büyük işletmelerde orta gerilim sayesinde doğru bir şekilde ekipmanların ve sistemlerin çalışması imkanı elde edilir.
Fabrikalar, alışveriş merkezleri ve hastaneler gibi noktalarda orta gerilim kaç volt sorusu için ortalama 15.000 V gibi değerlerden bahsetmek mümkündür. Yine doğru akım (DC) ve alternatif akım (AC) kullanımına bağlı olarak da bu değerler küçük değişiklikler ile bahsedilen voltaj aralıklarında kullanılabilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Orta gerilim kaç volttur?
Orta gerilim şebekelerinde elektrik değerleri 1000 ile 35.000 V arasında değişiklik gösterir.
Türkiye’de orta gerilim seviyeleri nelerdir?
Türkiye’de orta gerilimi kullanılabilmesi için belirlenmiş aşamalar 6,3 kV ile başlamak üzere 15 kV ya da 33 kV şeklinde belirlenmektedir.
Orta gerilim panosu nedir?
Orta gerilim değerleri ile enerji kullanımı gerçekleştirilen noktalarda enerjinin doğru bir şekilde kontrol edilmesi ve güvenli kullanımı için ihtiyaç duyulan ekipmanlardır.
