Elektrik devrelerinde devre ekipmanları arasındaki birçok nokta kablolar vasıtasıyla birbirine bağlanır. Kabloların doğru bir şekilde bağlanması ve belirli bir düzene sahip olması da devrenin doğru çalışmasına imkan tanır. Bir devre içerisinde bu kablolama işleminin düzenli bir şekilde gerçekleştirilmesi ise kablaj yani kablolama olarak bilinir. Elektrik tesisatlarında profesyonel tasarım ve uygulama gerektiren bir çalışma alanıdır.
Kablaj Nedir?
Genellikle endüstriyel tesisler, fabrikalar ve ticarethaneler ya da kurumlar gibi büyük yapılarda elektrik tesisatının çok kapsamlı bir şekilde kurulması gerekir. Örneğin; trafo üzerinden ana elektrik panosuna gelen elektrik enerjisinin alt panolara dağıtılması ve panolar arasında da birbirleri ile kablo bağlantıları yapılması gerekir. Sonrasında ise panolardan kullanıcının yer aldığı kısımlara kablo tesisatları uygulanarak düzenli bir şekilde elektriğin sisteme dağıtılması gerekir.
Kablaj işlemi fabrikalar veya ticari kurumlar gibi konumlarda karmaşık elektrik tesisatlarında düzenli bir şekilde kablolama işleminin yapılmasıdır. Doğru bir tasarım hazırlanarak eksiksiz ve güvenilir bir şekilde kablaj uygulaması gerçekleştirildiğinde, sistem çok uzun yıllar boyunca güvenilir bir şekilde çalışır. Hatta bu sayede arızalar ile karşılaşma ihtimali düşerken, bu işlem bazen duvar bazen taban bazen yeraltı bazen de kanallar içerisinde sağlanabilir.
Genellikle elektrik panoları dahilinde değişen görevlere sahip ekipmanlar birlikte yer alırlar. Örneğin; elektriğin doğru akış sağlaması için sigortalar, şalterler, kontaktör, röle veya devre kesici gibi birçok ekipman kullanılır. Panolardaki bu ekipmanların birbirleri ile doğru bir şekilde bağlanması ve bu bağlantının da kablolar ile gerçekleştirilmesi gerekir. Üstelik bu kablolama işlemi sırasında her bağlantı ekipmanının türüne bağlı olarak farklı kablo tipleri, kalınlıkları, değerleri ve uzunlukları ile doğru bir kablaj işlemi yapılması gerekir.
Kablaj Tasarımı Nedir?
Kurum, işletme ve yapılarda kullanılacak elektrik tesisatı için öncelikle mühendislik çalışmaları ile birlikte oluşturulacak elektrik devresi için bir şema ve tasarım gerçekleştirilir. Tasarıma göre örneğin; 24 katlı bir binanın hangi noktasına nasıl bir elektrik bağlantısı sağlanacağı, hangi noktada hangi devre ekipmanları kullanılacağı, kaç adet pano yer alacağı ve panolar arası bağlantıların nasıl olacağı gibi tüm ayrıntılar önceden hesaplanır. Kablaj işlemi ise bu genel tasarım içerisinde kablolamanın nasıl yapılacağını gösterecek şekilde özel bir tasarımı ifade eder.
Elektrik panoları ve kontrol panelleri gibi alanlarda çok sık bir şekilde kullanılan kablolama, çoğu zaman terminallerden yararlanılarak gerçekleştirilir. Kablolar gereken noktalara montaj edildikten sonra kelepçeler sayesinde birbirlerinden ayrılır, etiketleme yapılır ve her kablo için ayrı renkler tercih edilerek uzun vadede pratik bir kullanım elde edilir. Çünkü sonraki süreçte düzenli bakım gerçekleştirilmesi ve yaşanan arızalarda sorunun daha kolay tespit edilebilmesi için kablolamada bu disiplin çok önemli bir yere sahiptir.
Kablaj Nasıl Uygulanır?
Bir elektronik ve elektrikli devre içerisinde ya da sistem dahilinde kabloların düzenli olması için özel bir tasarım ile kablaj işlemi uygulanır. Kablolama olarak bilinen bu işlemde kabloların her noktaya eksiksiz ve doğru şekilde yerleştirilmesi gerekir. Çünkü uygulama doğru gerçekleştirildiğinde ve bağlantılar gevşeklik olmadan sıkı bir şekilde yapıldığında enerji kopukluk problemleri yaşanmaz. Kablaj tasarımı gerçekleştirilirken de devre şeması ve tasarımı incelenirse, daha doğru ve eksiksiz adımlar atılabilir.
Uygulama sırasında güvenlik önlemlerinin alınması ile birlikte elektrik bağlantıları pasif hale getirilerek, uygulamanın bitirilmesi ile testlerin yapılması gerekir. Bu sayede herhangi bir risk ile karşılaşılmadan kablaj tasarıma uygun bir şekilde tamamlanabilir. Doğru yapılan bir uygulama yapı içerisinde elektrik enerjisinin verimli ve risk faktörlerinden uzak bir şekilde kullanılmasını sağlar. Özellikle komplike tesisatlarda yapı güvenliği için gerçekten çok önemli bir avantaj oluşturur.
Kablaj tasarımının uygulanmasında belirli adımlar takip edilir ve bu sayede eksiksiz bir sonuç elde edilebilir. Öncelikle elektrik şeması ve devresinin planlamasına göre kablolama için bir tasarım ve planlama gerçekleştirilir. Çünkü bu sayede kabloların geçeceği yerler, nasıl kullanılacakları, montajın nasıl yapılacağı ve nasıl bir düzen elde edileceği belirlenir. Ayrıca karmaşa oluşturan sorunlu kablolar ortaya çıkmadan doğru bir hava akışı elde edilerek, ısınmayan ve güvenilir bir tesisat sağlanır.
Kablolar kullanım alanlarına göre hazırlanırken uç kesimleri yapılarak soyulma işlemleri sağlanır ve gerekli uzunluklarda kablolar hazır edilir. Kablo uçlarında gereken noktalarda konnektör, lehim veya kelepçe gibi araçlar ile bağlantı gerçekleştirilerek sonrasında bağlantılar teker teker kontrol edilir. Bazen bir devre içerisinde yüzlerce kablo bağlantısı yapılması gerekebilir. Önemli olan nokta tasarıma uygun bir şekilde kabloların birbirine karışmadan kelepçeler bağlayıcılar ve gerekirse kablo kanalları ile birbirinden ayrılmasıdır. Çünkü özellikle bakım ve arıza durumlarında sonraki süreçlerde bu düzen büyük bir avantaj sağlar.
Elektrik enerjisinin kesik olması ile birlikte gerçekleştirilen tüm işlemler sonrasında bağlantı kontrolleri tamamlanarak enerji verilir ve test işlemleri sağlanır. Test sonuçlarının doğrulanması ile birlikte de süreklilik, sinyal değerleri ve performans ölçümleri yapılarak kablaj işlemi tamamlanır. Doğru ve düzenli bir şekilde gerçekleştirilen kablolama sinyalin kesintisiz bir şekilde aktarılmasını, elektrik enerjisinin kesintisiz hale gelmesini ve risklerin daha düşük bir hale gelmesini sağlar. Uygulama her zaman uzman teknisyenler ve mühendislik desteği ile gerçekleştirilir.
Devrelerin sorunsuz bir şekilde çalışma gerçekleştirmesi için özellikle ilk noktadan itibaren doğru bir tasarım ve sonrasında doğru uygulama ile birlikte de doğru kablolama ihtiyacı bulunur. Kabloların mutlak bir şekilde doğru değerlerde seçilerek doğru uzunluklarda kullanılması gerekir. Çünkü devre ekipmanları arasında kablolar ana bağlantıyı sağlarken, kablolarda bir sıkıntı yaşandığında ekipmanlar arası kopukluk ile karşılaşılır. Bunun sonucunda da arızalar ve akım problemleri görülebilir.
Kablaj işlemi profesyonel bir tesisat uygulaması aşamasıdır ve profesyoneller tarafından tasarım yapılarak uygulanır. Çünkü bazen lehim bazen kaynak bazen ekipman bağlantılarının sağlanmasında doğru tekniklerin seçilmesi ve uygulanması gerçekten önemlidir. Profesyonel bir ekip ile sorunsuz bir şekilde uygulanacak kablaj işlemi açısından markamız güvencesinde bugün birçok örnek gözden geçirilebilir. Bu noktada sadece AR Elektrik güvencesine başvurmanız yeterlidir.
