Açık veya kapalı alanlarda yangın afeti ile karşılaşıldığında yangının kaynağı birçok noktaya dayanabilir. Bazen küçücük bir kıvılcım yangın çıkarabilirken, bazen elektrik tesisatındaki bir kısa devre veya su ile temas gibi durumlarda yangına sebebiyet verebilecek bir akım problemi ortaya çıkabilir. Özellikle de yangın söndürme ve müdahale konusunda yangının hangi kaynaktan ortaya çıktığına bağlı olarak adım atılması önemlidir.
Elektrik kaynaklı yangınlar, elektrik enerjisinin kullanıldığı tüm yaşam ve çalışma alanlarında yaşanabilecek riskler arasında yer alır. Kaynak elektrik enerjisi olduğu için ve yangının ilerleyişi elektrik şebekesi üzerinde gerçekleştiği için müdahalenin de buna uygun bir şekilde yapılması gerekir. Elektrik kaynaklı bir şekilde oluşan yangınlar itfaiye jargonunda ise “E sınıfı yangın” tipi olarak adlandırılır. Bu tip yangınlarda insan sağlığı büyük derecede zarar görebilir.
Elektrik Kaynaklı Yangınlar Ne ile Söndürülür?
Bilindiği üzere yangın söndürme işlemlerinde öncelikli olarak kullanılan malzemelerden birisi su olarak akıllara gelir. Herhangi bir noktada bulunan alevin söndürülmesi ve yatıştırılması için büyük fayda sağlasa da elektrik kaynaklı yangınlarda yangın söndürme işlemi için su kullanılması sakıncalıdır. Çünkü su iletken bir özelliğe sahip olmak ile birlikte elektrik kaynaklı yangınlarda su kullanılması elektriğin de daha hızlı ve kolay bir şekilde iletilmesine neden olur.
Elektrik kaynaklı yangınlarda kısa zamanda doğru şekilde yangının söndürülebilmesi için öncelikli olarak kullanılan yöntemlerden birisi kuru kimyevi toz sistemler olarak bilinmektedir. Ayrıca karbondioksitli yangın söndürücüler yangının kaynağına ulaşana kadar oksijenin kullanılmasını engellerken, elektrik kaynaklı yangınların daha kolay söndürülmesini sağlar. Hem itfaiye ekipleri hem de profesyoneller yangının yaşandığı noktaya bu sistemler ile müdahale ettiğinde yangının kaynağına doğru püskürtme sağlanması ile birlikte alevler dindirilebilir.
Elektrik kaynaklı yangınlar tesisat üzerinde oluşabileceği gibi ev içerisinde ya da iş yerinde kullanılan elektrikli cihazlardan kaynaklı olarak da ortaya çıkabilir. Bu tip yangınlarda ortamda bulunan yangın tüpünün kullanılması ile birlikte yangına hızlı bir müdahale gerçekleştirmek mümkündür. Ancak ev veya iş yeri içerisinde bulunan yangın tüpleri her zaman aynı niteliğe sahip olmamak ile birlikte kullanılacak yangın tüpünün kuru kimyevi toz söndürme niteliğine sahip olması ve aynı zamanda da karbondioksit ile söndürme sistemi yer alması gerekmektedir.
Günümüzde özellikle yangın tehlikelerine karşı güvenlik önlemleri alınırken işletmelerde, endüstriyel tesislerde, kurumlarda ve yapılarda elektrik kaynaklı yangınlara karşı bahsedilen tip yangın tüpleri ve söndürme sistemleri standartlara bağlı noktalarda hazır hale getirilir. Ani bir şekilde karşılaşılan elektrik kaynaklı yangın afetlerinde insan sağlığını koruyarak yapının güvenliğini hızlı bir şekilde sağlamak için bu sistemler ile yangına hızlı bir müdahale gerçekleştirilir.
Elektrik Kaynaklı Yangınlarda Müdahaleleri Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hem evlerde hem de işletmelerde yaşanabilecek ciddi riskler arasında bulunan elektrik kaynaklı yangınlar daha önceden önlem alınması ile birlikte engellenebilecek olsa da yangın ile karşılaşıldığı durumda da müdahale edilirken dikkat edilmesi gereken ayrıntılar yer alır. Örneğin; ana amaç bu tip yangınlarda elektriğin ortaya çıkardığı alevlenmeyi gidermek olsa da kullandığınız söndürme cihazları, sistemleri ve yangın tüpleri yüksek değer arz eden elektrikli ve elektronik ekipmanlara da zarar vermemelidir.
Bazı zamanlarda hastaneler veya endüstriyel üretim gerçekleştiren tesisler gibi noktalarda elektrik kaynaklı bir şekilde karşılaşılan yangınlarda hızlı müdahalelerde kimyevi toz bazlı yangın söndürücüler ve karbondioksitli söndürücüler kullanılır. Amaç alevleri dindirmek ve sonrasında soğutma oluşturarak yangının durmasını sağlamaktır. Ancak örneğin hastanede laboratuvar veya görüntüleme odalarında bu tip bir yangın ile karşılaşıldığında yapılan müdahalede kullanılan malzemeler, önemli cihazlara ve sistemlere zarar vermeden yangının hızlı bir şekilde söndürülmesini sağlamalıdır.
Elektrik kaynaklı yangınlarda söndürme için toz bazlı söndürme cihazları kullanılır. Keza yapılarda da bu tip söndürme cihazları elektrik panolarının ve tesisat noktalarının yakınında yer alır. Herhangi bir maddenin elektrik kaynağı ile birlikte alev alması sonrasında yanıcı madde üzerinde bu toz kimyasallar püskürtüldüğünde oksijenin aleve ilerlemesi engellenirken yangın dinmeye başlar.
Günümüzde kum söndürme cihazları bugün yangın afeti sırasında kimyasal içermeden elektrik panoları veya elektrik cihazları üzerinde kullanılabilmektedir. Karbondioksit takviyeli söndürme cihazları ise hem bürolarda hem de laboratuvar gibi alanlarda hızlı bir söndürme işlemi için ve elektrik elektronik ekipmanların zarar görmemesi için kullanılabilir. Toz yangın söndürücüler ise hem elektrik panolarında hem de işletmelerdeki mutfak gibi alanlarda hızlı bir söndürme ve ardından kolay bir temizlik için tercih edilebilir.
Elektrik kaynaklı yangınların söndürülmesi sırasında en fazla dikkat edilmesi gereken noktalardan birisi yangın söndürme işlemi sırasında elektrik panellerine ve panolarına müdahale edilirken temas edilmemesidir. Elbette yangının başlaması ile birlikte müdahale öncesinde elektrik hatlarını kapatmak için örneğin şalterleri indirmek gerekebilir. Bu işlem yapılırken de izolasyon malzemeleri veya eldiven gibi bir malzemeden yardım alınması riskleri engelleyebilir.
Elektrik şalterlerinin kapanması ve enerjinin kesilmesi gibi işlemler sonrasında yangın söndürücülerin kullanılması ile birlikte yangının söndürülmesi ihtimali bulunmuyorsa, hızlı bir şekilde yanıcı maddelerden uzak durarak yangın alanını terk etmek gerekir. Elektrik kaynaklı yangınlarda en riskli malzemeler yalıtkan malzemeler, yanıcı gazlar ve yanıcı sıvılar olacağı için bu noktalardan da özellikle uzak durulması gerekir.
