Elektrik, dünyada akla gelebilecek birçok farklı alanda kullanılırken; her kullanıldığı noktada da değişen ölçü birimleri ile takip ve analiz edilir. Örnek olarak günlük hayatta en fazla kullandığımız elektrik birimleri Watt veya Kilowatt gibi ölçü birimleridir. Ancak ifade edilebilecek onlarca farklı birim yer almak ile birlikte değişen alanlara göre bu birimler göz önünde tutulur ve kullanılır.
Elektrik pano imalatında sıkça kullandığımız bu ölçü birimlerinin neler olduğunu blog yazımızda detaylarıyla ele alacağız.
Elektrik Ölçü Birimleri Nelerdir?
Elektrik enerjisi denildiğinde akla direkt olarak Watt birimi gelmiş olsa da temel bir kavram oluşturan bu birim üzerinden yine değişen ölçümler oluşturularak elektrik birimleri geliştirilmiştir. Günümüzde bilinen elektrik ölçü birimleri ise bu kavram ile ortaya koyulurken, aşağıdaki listede detaylı anlatımları yer almaktadır.
- Pikowatt (pW) olarak bilinen ölçü birimi en küçük elektrik ölçü birimi olarak çok hassas bir şekilde ölçülebilir. Çünkü matematiksel değeri Watt açısından 1/1.000.000.000.000 olarak ifade edilir.
- Nanowatt (nW) ise özellikle tıbbi alanda yer alan EKG ve EEG gibi cihazlarda ölçüm için tercih edilirken, Watt karşılığı 1/1.000.000 olarak belirlenir.
- Bir sonraki birim ise Miliwatt (mW) olarak bilinirken, çok düşük enerji ile çalışan işitme cihazı gibi aksesuarlarda 1/1000 Watt değeri ile ölçülür.
- Watt (W) ise günlük hayatta akla gelebilecek birçok elektrikli cihaz ya da ekipmanda ölçü birimi olarak kabul edilir. Örnek olarak özellikle ampul ya da fön makinesi gibi cihazlarda Watt değeri ile 1 saatlik kullanımda ne kadar tüketim ortaya çıktığı anlaşılabilir.
- Kilowatt (kW) yine çok bilinen elektrik birimleri arasında yer alırken, ölçme açısından tanımlamada özellikle klima, fırın veya çamaşır makinesi gibi elektrikli ev aletlerinde görülen bir yapıya sahiptir. Hesaplama için kullanılan bu birim 1000 Watt anlamına gelir.
- Megawatt (mW) birimi ise aylık elektrik tüketimi için konutlar, ticarethaneler veya sanayi tesislerinde ölçüm birimi olarak kullanılırken; 1 milyon Watt ölçüsü oluşturur.
- Bir elektrik santralinin veya bir yapının aylık ya da yıllık potansiyelini ölçmek açısından kullanılan 1 milyar Watt anlamına gelen Gigawatt (gW) ölçü birimi yer alır.
- Özellikle santrallerde üretilen elektriğin kapasitesi ise 1 trilyon Watt anlamı oluşturan Terawatt (tW) ile ölçülür.
- Son olarak Petawatt (pW) ise elektrik birimleri içerisinde en üst ölçü birimini oluştururken, çok büyük enerji kaynaklarında 1 katrilyon Watt ölçümü ve katları için kullanılır.
Elektrik güç birimleri nelerdir?
Elektrikte kullanılan enerji miktarının ölçülmesi, belirlenmesi ve kapasitenin ortaya çıkarılması için ölçü birimleri yer alırken; elektriğin kapasitesi ve değerinin ortaya çıkarılmasında da elektrik güç birimleri ile belirlemeler sağlanır. Bilinen elektrik birimleri içerisinde en fazla kullanılan güç birimleri ise bir elektriksel sistemde belirli bir zaman kapsamında kullanılan enerjinin ne kadar üretildiği ya da ne kadar tüketildiği anlamına gelen elektriksel güç kavramı bağlamında geliştirilmiştir. Bu kavramlar değişen şekillerde kullanılırken yine ölçüm birimi açısından Watt ile ifade edilirler.
Watt kavramı bilindiği üzere temel elektriksel güç düzeyi anlamına gelir ve ne kadar tüketim ya da üretim olduğunu ortaya koyar. Bunun yanında ise ortaya çıkan Watt Peak (Wp) kavramı ise güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji sistemlerinde optimum koşullarda üretilecek azami güç miktarını gösterir. Çoğu zaman yenilenebilir enerji kaynaklarında performans ölçümü için kullanılan bu kavram, maksimum değeri ortaya koyarak ne kadar yükleme ya da çalışma yapılabileceğini anlamak için fayda sağlar.
Elektrik gücü hesaplama işlemleri gerçekleştirilirken ana amaç ne kadar enerji tüketimi gerçekleştireceğini ortaya koymak ve bu bağlamda da maliyetleri ortaya çıkarmaktır. Elektriksel güç farklı birimler ile ifade edilirken, her biri kendi içerisinde de değişen formüller ortaya koyar. Bu anlamda elektrik birimleri içerisinde güç ile ilgili terimler aşağıdaki şekilde açıklanabilir.
- Volt (V) elektrik potansiyel farkı anlamına gelirken; bir devre içerisindeki gerilimin değerini ortaya koyar. Yani bir devre içerisinde akımın taşıyabileceği enerji miktarını gösterir.
- Amper (I) devre içerisindeki herhangi bir noktadan saniyelik olarak geçebilecek elektrik yükü anlamına gelir.
- Aktif güç (P) olarak ifade edilirken, yine güç Watt cinsinden ifade edilir ve bir devrenin ne kadar iş yapabileceğini ortaya koyar.
- Görünür güç (S) ise içerisinde hem aktif hem reaktif güç değerlerini bulundurur.
- Reaktif güç (Q) ise iş yapmayan fakat devrede enerji kaybı oluşturan güç anlamını oluşturur.
- Kilowatt saat (KWh) bir yapıda elektrik enerjisinin ne kadar tüketildiğini saat başına Kilowatt karşılığı ile gösterir.
Sıkça Sorulan Sorular
Elektrik birimleri nelerdir?
Elektrik birimleri, gerek ölçü gerek güç birimleri anlamında elektriksel sistemlerin, devrelerin ve cihazların güç tüketimini belirlemek için kullanılan birimlerdir.
Elektrik birimleri sıralaması nedir?
Elektrik birimleri en küçükten en büyüğe kadar Pikowatt, Nanowatt, Mikrowatt, Miliwatt, Kilowatt, Megawatt, Gigawatt, Terawatt ve Petawatt şeklinde sıralanırlar. Her birim temelde Watt ölçü birimi üzerinden değer alır.
Elektriksel güç birimleri nelerdir?
Elektriksel güç tespitlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılan birimler Watt, Volt, Watt Peak, Aktif Güç, Görünür Güç, Reaktif Güç ve Kilowatt saat olarak ifade edilir.
