Fabrikalar; endüstriyel faaliyetin birebir olarak gerçekleştirildiği yani üretimin sağlandığı atölye, üretim hane veya çok daha büyük boyutlu tesislerin tümüne birden verilen isim olarak kabul edilebilir. Bu durumda fabrika bazen şehir içerisinde küçük bir peynir üretim atölyesi veya bazen organize sanayi bölgesinde dev bir beyaz eşya üretim tesisi olarak da görülebilir. Bu bağlamda da her fabrika günümüz teknolojisi ile kullandığı makine, sistem, teçhizat ve cihazlara bağlı olarak belirli bir elektrik tüketimi gerçekleştirir.
Fabrikaların gerçekleştirdiği elektrik tüketimleri öncelikli olarak fabrikanın hangi türde hizmet verdiğine bağlı şekilde değişebilir. Bir fabrikanın öncelikle hangi sektörde bulunduğu göz önünde tutularak ne kadar elektrik tüketimi gerçekleştirebileceğine dair bir tahmin ya da bir hesaplama yapmak mümkündür. Ancak bu gibi bir noktada dahi örneğin elbise üretimi gerçekleştiren iki fabrika birbirleri ile karşılaştırılabilir. Birisi sadece dikiş makineleri ile penye tişört üretimi gerçekleştirirken, diğeri dev sanayi makineleri ile çok büyük miktarlarda kot veya ceket üretimi yapan bir tesis olabilir. Bu durumda kullanılan makinelerin ve sistemlerin total olarak kaç kW elektrik harcayacağı çok büyük bir farklılık sağlar.
Fabrikalarda Elektrik Yükü Nasıl Hesaplanır?
Her fabrika üretim için kullandığı makine ve sistemler dışında genel olarak aydınlatma, ısıtma, günlük işlemlerin yapılması ve ofisler için tüketim gerçekleştirilmesi gibi işlemlerin tümü için standart bir elektrik kullanımı gerçekleştirir. Bu noktada elektrik yükünün ve miktarının hesaplanması için öncelikle fabrikanın bulunduğu konum gözlerinden tutulur. Çünkü şehir içerisinde faaliyetlerini yürüten bir fabrika şebeke elektriğini direkt olarak kullanabilirken, organize sanayi gibi bölgelerde fabrikalara endüstriyel kullanıcı için daha yüksek fiyatlı veya avantajlı elektrik tarifeler sunulmaktadır.
Fabrikanın bulunduğu bölgeye göre birim anlamda tüketeceği elektrik miktarı farklılık oluştururken, ana sorumuz olan ne kadar kW tüketim gerçekleştirdiği fabrikanın yapısına bağlı olarak hesap edilir. Özellikle günümüz teknolojisinde fabrikalarda yapay zeka destekli bir şekilde endüstriyel otomasyon sistemleri kullanılması, akıllı üretim makineleri, konveyör bantlar, havalandırma sistemleri veya birçok farklı üretim sistemi yer alabilir. Bu sistemlerin her birine göre de enerji tüketimini hesaplamak mümkündür.
Bir fabrika içerisinde yer alan küçüğünden büyüğüne her elektrikli cihaz her zaman sınırlı bir güç değerine kadar elektrik tüketimi gerçekleştirebilir. Bu sayede fabrika için elektrik tüketimi hesabı yapılırken bir cihaz veya makine üzerinde bulunan kW olarak belirtilmiş güç değerinin göz önünde tutulması gerekecektir. Örnek olarak fabrika içerisinde 10 adet çalışan farklı makine yer alıyorsa, bu makinelerin üzerinde her birinin güç değeri göz önünde tutulabilir. Sonrasında bu makinelerin günlük kaç saat çalıştığı hesaba katılır.
Fabrika içerisindeki 10 adet farklı makine toplamda her biri ortalama 300 W elektrik kullanıyorsa, 3 kW tüketim oluşturacaktır. Bu tüketim 1 saat için belirlenmiş olduğundan dolayı makineler gün içerisinde toplamda 12 saat aktif olarak çalışıyorsa, 3×12 kW sonucu olarak 36 kW elektrik tüketimi ortaya çıkaracaktır. Bu hesaplama fabrika makinelerinin günlük tüketimini ortaya çıkarırken, 30 günlük çarpım ile birlikte de aylık 1080 kW sadece fabrika makinelerinden dolayı bir elektrik tüketimi bulunduğu görülebilir. Bu hesabın üzerine fabrikadaki ofislerin kullandığı aydınlatma, havalandırma, bilgisayarlar ya da güvenlik sistemleri gibi ayrıntıların kullandığı elektrik tüketimi de ayrı ayrı hesaplanarak eklenebilir.
Fabrikalarda Elektrik Tüketimi Hesabı Neden Önemlidir?
Endüstriyel tesisler ve fabrikalar içerisinde kullanılan elektriğin miktarı, üretim maliyetlerinin net bir şekilde belirlenmesinde çok önemli bir ayrıntı oluşturur. Çünkü örnek olarak bir fabrika içerisinde mobilya üretimi yapılıyorsa, mobilyaların maliyeti ortaya çıkarırken; sadece kullanılan ahşap, kumaş, sünger, boya ve tüketim malzemeleri değil elektrik tüketimi ve işçilik gibi ayrıntılar da maliyetlere eklenir. Tüm bu ayrıntılar sayesinde parça başına maliyetler ile tüketiciye sunulacak ürünün fiyatlandırmasında da daha net kararlar verilebilir.
Endüstriyel tesisler, elektrik tüketimini belirli bir noktaya kadar verimli hale getirerek maliyetleri düşürme üzerine çalışır. Bu açıdan yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması, fabrikaların enerjiyi verimli kullanılacak şekilde doğru sistemlere yatırım yapması ve özenli bir kullanım gerçekleştirmesi gerekir. Örneğin; fabrikalarda güvenilir ve eksiksiz ekipmanlar ile hazırlanmış elektrik panoları ve günümüzün sistemlerine uygun yapay zeka ve otomasyon destekleri kullanılabilir. Bu durumda elektrik tüketimi daha düşük bir noktaya çekilerek hem kaynakların daha az tüketilmesi hem maliyetlerin düşürülmesi hem de daha yüksek verimlilik ile karlılık sağlanması mümkün hale gelebilir.
