Konutlar, ticarethaneler veya sanayi tesisleri gibi yapılarda elektrik panolarında oluşabilecek yangınlar yapılarda can ve mal kaybı açısından en büyük tehlikeler arasında yer alır. Genel olarak da elektrik tesisatı ile ilgili yangınların çok büyük bir bölümü pano üzerinde başlarken, bu durum önceden algılanabilmeli ve uyarı sistemleri gibi destek yapıları oluşturulmalıdır. Ayrıca bu tip bir yangına nelerin sebep olacağı mutlaka önceden bilinmelidir.
Peki, elektrik panosu neden yanar? Yangın anında ne yapmak gerekir? Güvenlik önlemleri neler? Aklınızdaki tüm soruların yanıtlarına bu yazıda ulaşabileceksiniz, hazırsanız başlayalım.
Elektrik Panosu Neden Yanar?
Genellikle elektrik panolarında karşılaşılan aşırı ısınma en büyük pano yangın nedenleri arasında yer alır. Ayrıca bunun yanında elektrik panosu yangınları aşağıdaki nedenlerden de oluşabilmektedir.
- Elektrik panosuna aşırı derecede yükleme gerçekleştirilmesi
- Sanayi tesisleri gibi yapılarda panoda oluşan harmonikler
- Pano ve ekipmanlarının aşırı eskimesi
- Pano içerisinde kullanılan ekipmanların yanlış tercih edilmesi
- Elektrik panosunda yalıtımın doğru uygulanmaması
- Panonun doğru montaj edilmemesi ve aşırı derecede gevşek bağlantılar bulunması
Elektrik panosunda aşırı ısınma, yanlış bağlantılar, kalitesiz ekipman veya bahsedilen diğer nedenler ile birlikte oluşabilecek yangınlar çok büyük bir risk ortaya çıkarır. Bu yangınlar sadece pano etrafında çalışan kişilerin hayatını tehlikeye atmak değil çok büyük bir ekonomik kayba ve hatta daha büyük bir yangına dönüştüğünde çok fazla can kaybı ya da yaralanmalara neden olabilir. Büyük kayıplar ile karşılaşılabilecek bu tip yangınlarda özellikle herhangi bir kayıp yaşanmasa dahi uzun süreli bir elektrik kesintisi ve bilhassa hem yaşam hem çalışma alanlarında enerji kesintisi ile birlikte tüm aktivitelerin kesintiye uğraması gibi problemler görülür.
Elektrik Panosu Yangınları Nasıl Söndürülür?
Endüstriyel tesisler ve ticarethaneler gibi birçok noktada kullanılan elektrik panoları değişen riskler ile birlikte yangın tehlikesi ortaya çıkartabileceği için önceden alınmış önlemler ile birlikte yangın söndürme işlemi gerçekleştirilebilir. Söndürme işlemlerinde de en profesyonel aktif yangın söndürme sistemleri otomatik sistemler, köpük yangın söndürme ve gazlı yangın söndürme olarak ifade edilebilir. Pasif yangın söndürme sistemleri ise kaliteli yangına dayanıklı ekipman kullanımı, yanmayan yalıtım ve dolgu malzemeleri yer almasıdır.
Elektrik arızaları, aşırı ısınma, kötü yalıtım, kısa devre veya yanlış bağlantılar gibi birçok faktör elektrik panosu yangını ortaya çıkarabilirken; ciddi hasarlar ile karşılaşmamak için bu tip yangın risklerine karşı önceden önlem alınması gerekir. Alınacak önlemler arasında yer alan aktif yangın söndürme sistemleri pano odasında hızlı müdahale için hazır halde tutulur. Örnek olarak otomatik yangın söndürme sistemleri sayesinde pano odasında algılanan duman ve yangın tehlikelerinde sistem otomatik bir şekilde devreye girerek yangını kontrol altına alabilir.
Aktif sistemler arasında bulunan köpük yangın söndürme sistemi pano odasında çıkan bir yangında köpük maddesini pano odasına püskürterek oksijen ulaşımını engelleyerek yangını söndürme işlemi sağlar. Gazlı sistemler ise pano odasında çıkan yangınlarda gaz püskürtme yolu ile yine oksijen ulaşımını engelleyerek yangının söndürülmesini sağlayabilir. Öte yandan pasif yangın söndürme sistemi olan yanmaz dolgular pano boşluklarında yangının ilerlemesini engellerken, yanmayan yalıtım malzemeleri pano dışına yangının yayılmasını ve yalıtımlı kablolar ise dış yanmanın oluşmasını engelleyebilmektedir.
Elektrik Panosu Yangın Söndürme Sistemi Neler Sağlar?
Elektrik pano odalarında yangın risklerine karşı söndürme sistemi bulunması önemli avantajlar ortaya koyar. Örnek olarak yangının hızlı bir şekilde sönerek yayılması engellenirken, maddi hasarın büyümesi önüne geçilir. Bazen panoda çok küçük bir kısımda yangın direkt olarak sönerken, elektrik kesintisi oluşmadan dahi onarım için imkan elde edilebilir. İnsan müdahalesi ihtiyacı bulunmadan yangın engellenebilirken, hem işyeri güvenliği hem çalışan güvenliği sağlanır.
Yangın söndürme sistemleri elektrik panolarında özellikle belirli noktalarda ve yapılarda önemli gerekliliklerden biridir. Bu sistemler özellikle fabrikalardaki elektrik panolarında ve pano odalarında yer alması gereken sistemler olmak ile birlikte hastane, okul veya konaklama tesisi gibi büyük ölçekli kurumlarda da yer almalıdır. Toplu konutlar, enerji santralleri, alışveriş merkezleri, ticarethaneler, veri merkezleri ya da depolar gibi işyerlerinde mutlaka yangın söndürme sistemi pano odası içerisinde bulunmalıdır.
Elektrik panosu ve pano odalarında elektrik tesisatının düzeni, sürekliliği ve güvenliği için yapılan bakımlar ile birlikte bu bölümde yer alan yangın söndürme sistemleri de düzenli bakım altında tutulmalıdır. Çünkü bu sayede yangın risklerine karşı devreye girebilecek aktif ve pasif yangın söndürme sistemleri işlevini sorunsuz bir şekilde gerçekleştirebilir. Bakım düzenlenen ve her bakım sırasında testten geçirilen sistemler eksiklikleri giderilerek her zaman faydalı ve güvenli bir hale getirilebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Elektrik panosunda yangın neden çıkar?
Elektrik panolarında prizlerin aşırı kirlenmesi, izolasyon sorunları, aşırı ısınma, fazla yüklenme, panodaki yanlış bağlantılar, gevşek montaj, yalıtımın iyi olmaması gibi birçok problem yangın oluşturabilir.
Elektrik panosu yanarsa neyle söndürülür?
Panolarda aktif veya pasif yangın söndürme sistemleri yer alarak otomatik söndürme ve yangının ilerlemesini engelleme avantajı elde edebileceği gibi manuel müdahalede kuru kimyevi toz söndürme ya da karbondioksitli söndürme sistemi kullanılmalıdır.
