Autotransformer ve konvansiyonel transformatörün her ikisi de elektromanyetik indüksiyon prensibi ile çalışan alettir. Transformatör bilinen ismi ile trafo, iki ya da daha fazla elektrik devresini elektromanyetik indüksiyon ile birbirine bağlayan bir elektrik aleti olarak bilinir. Bir elektrik devresinden diğerine enerjiyi elektromanyetik alan vasıtası ile nakleder. Bu özelliklere sahip olan autotransformer ve konvansiyonel transformatörün göbeği CRGO çelikten imal edilmiştir. Her iki dönüşümün de birincil ve ikincisi birbirlerine manyetik olarak bağlanır.
Autotransformer Nedir?
Autotransformer, transformatör primer sargı görevi görürken diğerine ikincil bir şekilde davranır. Otomatik transformatördür. Otomatik dönüştürücünün sargıları elektriksel ve manyetik bir şekilde birbirine bağlıdır. Birincil voltaj, şebekeden yüksek olduğunda ikincil voltaj daha sonra transformatör kademeli ototransformatör olarak isimlendirilir. Primer voltaj sekonder voltajdan daha düşük olduğu zaman bu yükseltici transmatördür.
Otomatik dönüştürücü maliyet açısından düşüktür, daha iyi düzenleme ve düşük kayıplar sağlar. Otomatik dönüştürücünün kötü özelliği, otomatik dönüştürücünün birincil sargısının ikincilden yalıtılmış olmasıdır. Dolayısıyla düşük voltajdan beslenirse, tam voltaj yük ve operatör için riskli olan ikincil terminale girer. Otomatik transförmatör, alçak ve yüksek gerilim sistemlerinin birbirine bağlanması için tercih edilmez. Hafif değişkenlik ihtiyacı olan yerlerde kullanılır.
Konvansiyonel Transformatör Nedir?
Konvansiyonel bir transformatör statik bir cihazdır. Elektrik enerjisini bir devreden diğerine aynı frekansta ancak farklı voltajda aktaran bir cihazdır. Elektromanyetik indüksiyon prensibi üzerinde çalışır. Daha açık bir anlatımla elektromotor kuvveti, çevresindeki değişken manyetik alan sebebi ile kapalı devrede indüklenir. Geleneksel transformatörün sarımları elektriksel bir şekilde yalıtılır. Ancak manyetik bir şekilde bağlanır.
Konvansiyonel transformatörün iki sargısı mevcuttur. Birincil sarım girişi beslemeden alır. İkincil sarım ise bir yüke bağlanır ve yüke besleme enerjisi verir. Transformatörün çıkış gerilimi, giriş geriliminden daha büyük olduğunda bu tür trafolara yükseltici transformatör denir. Çıktı gerilimi girdi geriliminden düşük olduğu zaman buna aşağı doğru trafo adı verilir. Alma voltajının ve gönderme voltajının aynı olduğu bir trafoya, daha sonra bu tür bir transformatöre birebir trafo denir.
Autotransformer ve Konvansiyonel Transformatör Arasındaki Farklar
- Bir autotransformer hem primer hem de sekonder olarak hareket eden bir sargıya sahiptir. Ancak konvansiyonel transformatörde iki ayrı sargı bulunur. Bu sargılar birincil ve ikincil sargıdır.
- Otomatik trafo prensibi ile çalışırken kendiliğinden endüksiyon, yani akımdaki değişiklik sebebi ile devrede elektromanyetik kuvveti indükler. Geleneksel transformatör, bitişik bobin içerisindeki akımı değiştirir. Emf’in bobinde indüklediği karşılıklı indüksiyon prensibi üzerinde çalışır.
- Autotransformerin boyutu küçüktür. Konvansiyonel tranformatörün boyutu ise büyüktür.
- Autotransformer, konvansiyonel tranformatöre göre daha ekonomiktir.
- Bir otomatik dönüştürücüde, elektrik gücü kısmi olarak dönüşüm süreci ve kısmi olarak da doğru akım ile primerden sekonder olarak transfer edilir. Geleneksel transformatör, elektrik gücünü, elektrik kaybından dolayı meydana gelen elektrik dönüşümünden geçirir.
- Autotransformerin voltaj regülasyonu, konvansiyonel transformatöre göre çok daha iyidir.
- Autotransformerin birincil ve ikincil sargıları elektriksel olarak yalıtılmaz. Oysaki konvansiyonel transformatörün sargıları birbirinden elektriksel olarak yalıtılır.
- Autotransformerin sadece bir sargısı vardır. Bu nedenle sargı için konvansiyonel transformatöre göre daha az iletkene ihtiyaç duyulur.
- Autotransformer, konvansiyonel transformatöre göre daha çok verimlidir.
- Autotransformerin kaçak akısı ve direnci düşüktür. Bunun nedeni geleneksel transformatörde sadece bir sarım olmasıdır.
- Otomatik transformatörün başlangıç akımı gerçek akımdan daha azdır. Konvansiyonel transformatörün başlangıç akımı ana akımın üçte biri kadardır.
- Autotransformer, konvansiyonel akıma göre daha az empedansa sahiptir. Daha küçük empedans büyük kısa devre akımına sebep olur.
- Sekonder transformatörün çıkış voltajı, sürgülü kontakların sekonder sargıda kullanıldığı durumlarda değişir. Geleneksel transformatörün çıkış voltajı her zaman sabittir.
- Autotransformerdeki kayıplar, konvansiyonel transformatöre göre daha az olur.
